«Το μέλλον των εφημερίδων είναι καλό»

«Αν το προϊόν είναι ξεχωριστό θα υπάρχουν πάντα εκείνοι που διατίθενται να πληρώσουν για να το αγοράσουν», τονίζει στα «ΝΕΑ» για το μέλλον των εφημερίδων ο Ιβάρ Ρούσνταλ

«Πολλοί λένε ότι οι εφημερίδες πεθαίνουν, ακόμα όμως υπάρχουν σε όλες τις χώρες και στις περισσότερες περιπτώσεις αυτή τη στιγμή είναι εκείνες που ακόμα έχουν τα μεγαλύτερα έσοδα. Αν το προϊόν είναι ξεχωριστό, θα υπάρχουν πάντα εκείνοι που διατίθενται να πληρώσουν για να το αγοράσουν». 

Ο Ιβάρ Ρούσνταλ είναι ο πρόεδρος της Ενωσης Εκδοτών Ευρωπαϊκών Εφημερίδων, στην οποία συμμετέχουν 5.200 εφημερίδες εθνικής και τοπικής εμβέλειας, και βρίσκεται στην Αθήνα αυτές τις ημέρες για τη γενική συνέλευση της Ενωσης, η οποία παραδοσιακά συγκαλείται κάθε φορά στη χώρα που ετοιμάζεται να αναλάβει την προεδρία της ΕΕ.


Ποια είναι αυτή τη στιγμή η κατάσταση του Τύπου;

Πολλοί εκδότες είναι απογοητευμένοι από τις εξελίξεις στον Τύπο. Βλέπουμε τις κυκλοφορίες να πέφτουν, είναι όμως σημαντικό να βλέπουμε και τα θετικά. Στη Σκανδιναβία παρατηρούμε ότι οι ψηφιακές συνδρομές αυξάνονται μαζί με τις διαφημίσεις. Ακόμα, οι περισσότερες ευρωπαϊκές εφημερίδες δεν έχουν υιοθετήσει αυτό το μοντέλο, μέσα σε ένα - δύο χρόνια όμως όλοι θα το κάνουν. Οταν οι πρώτες εφημερίδες στη Νορβηγία, τη χώρα μου, άρχισαν να εφαρμόζουν τις συνδρομές για τις ηλεκτρονικές εκδόσεις τους έχασαν το 1/3 των αγοραστών τους, αλλά διατήρησαν τα 2/3 και έτσι οι διαφημιστές δεν έχασαν το ενδιαφέρον τους. Φέτος που βάλαμε στις δικές μας ηλεκτρονικές εκδόσεις ψηφιακή συνδρομή, χάσαμε μόνο το 10% των αναγνωστών μας. Αρα, καταλάβαμε ότι πλέον ο κόσμος το αποδέχεται. Γι' αυτό ακριβώς, βέβαια, πρέπει να του δώσουμε ένα μοναδικό προϊόν.

Πολλοί θεωρούν ότι ένας τρόπος να προστατευτούν οι εφημερίδες είναι να εμποδιστούν οι μεγάλες διαδικτυακές εταιρείες όπως η Google να δημοσιεύουν ανεξέλεγκτα τα άρθρα του Τύπου και κάνουν λόγο για τον λεγόμενο «φόρο Google». Συμφωνείτε;

Δεν είναι η λύση, αλλά σίγουρα θα βοηθήσει. Είναι πολύ άδικο αυτοί οι αμερικανικοί γίγαντες που δεν πληρώνουν πουθενά φόρους να παίρνουν το περιεχόμενό μας, για το οποίο εμείς απασχολούμε δημοσιογράφους, και να το αναρτούν χωρίς καν να ρωτούν. Ο επίτροπος Αλμούνια με τον οποίο συνεργαζόμαστε στενά χειρίζεται αυτό το θέμα στην Επιτροπή. Ελπίζουμε ότι η Κομισιόν θα χαράξει μια παχιά, κόκκινη γραμμή που δεν θα ξεπερνιέται χωρίς τη δική μας έγκριση. Θέλουμε να επιστήσουμε επίσης την προσοχή στους νέους κανονισμούς της ΕΕ για την προστασία των προσωπικών δεδομένων και να εξασφαλίσουμε ότι περιλαμβάνουν μια ξεκάθαρη και δεσμευτική εξαίρεση για την προστασία της επεξεργασίας δημοσιογραφικών δεδομένων ώστε να ενισχυθεί η ελευθερία του Τύπου και ο πλουραλισμός στα ΜΜΕ.

Πιστεύετε ότι θα δικαιωθούν όσοι ελπίζουν να δημιουργήσει ο ιδρυτής του Amazon Τζεφ Μπέζος, ο οποίος αγόρασε πρόσφατα την «Ουάσιγκτον Ποστ», ένα επιτυχημένο νέο επιχειρηματικό μοντέλο;

Ολα αυτά παρουσιάζονται λίγο «μαγικά». Οι νόμοι της βαρύτητας είναι ακόμα ίδιοι. Οι νόμοι της οικονομίας είναι ίδιοι. Αν πιστεύουμε ότι έχουμε ένα μοναδικό προϊόν, θα πρέπει να βρούμε εκείνους που είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν για να το αγοράσουν. Το παλιό μοντέλο ήταν πολύ απλό: αν έχεις ένα καλό προϊόν με καλό περιεχόμενο το βάζεις στο χαρτί, οι άνθρωποι το αγοράζουν, οι διαφημιστές το επιλέγουν και έτσι έχεις λεφτά να συνεχίσεις να παράγεις ειδήσεις. Τώρα, δεν είναι σίγουρο ότι οι άνθρωποι θέλουν να πληρώσουν. Ο Τύπος τα τελευταία 15 χρόνια έμαθε, μέσω του Διαδικτύου, στους πολίτες ότι οι ειδήσεις είναι δωρεάν και τώρα αυτό πρέπει να το πάρει πίσω.

Οι εφημερίδες πρέπει να επανεφεύρουν τον εαυτό τους στην ψηφιακή εποχή ή να κρατήσουν την παράδοση;

Και ναι και όχι. Διότι πρέπει να υπερασπιστούμε τις παραδοσιακές αξίες, τον επαγγελματικό κώδικα της δημοσιογραφίας. Αλλιώς το προϊόν μας δεν θα είναι αξιόπιστο. Θα είσαι στην ψηφιακή αρένα, με εκατοντάδες αναρτήσεις όμως δεν θα προσφέρεις κάτι ξεχωριστό. Πρέπει να είμαστε διαφορετικοί, σοβαροί, αξιόπιστοι. Δεν χρειάζεται να επανεφεύρουμε τον εαυτό μας, ενώ χρειάζεται πράγματι να επανεφεύρουμε τον τρόπο με τον οποίο δίνουμε τις ειδήσεις, την έμφαση που είναι διαφορετική σε ψηφιακό περιβάλλον. Και πρέπει να θυμόμαστε ότι οι δημοσιογράφοι είναι πολύ σημαντικοί, διότι δεν μπορείς να φτιάξεις ένα ξεχωριστό προϊόν μόνο με λογιστές. Παρ' όλα αυτά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχει μεγάλη πίεση για το κόστος.

Τελικά, ποιο μέλλον βλέπετε για τις εφημερίδες;

Ενα καλό μέλλον. Χρειάζονται πολλές αλλαγές. Ωστόσο, δεν είμαστε ο πρώτος τομέας που αντιμετωπίζει πρόβλημα. Εάν οι πελάτες μας πάνε κάπου αλλού, πρέπει να πάμε και εμείς. Ο Τύπος είναι πεδίο δημόσιας συζήτησης. Εάν δεν υπάρχει ανάγκη για αυτόν, δεν υπάρχει δημοκρατία. Πρέπει όμως να ακούσουμε τι θέλουν οι πολίτες από εμάς.

Δημοσιεύτηκε στα ΝΕΑ  - Η συνέντευξη στη Νατάσα Μπαστέα